2023 rok będzie rokiem zmian w kodeksie w pracy. Wiele z tych zmian będzie dotyczyło praw rodziców i zmian w urlopie rodzicielskim, szczególnie wprowadzenia okresu urlopu rodzicielskiego dla ojców wyłącznie. Zmiany te jednak są na bardzo różnym etapie w pracach legislacyjnych i na razie nie sposób przewidzieć, kiedy wejdą w życie i kiedy młodzi rodzice będą mogli z nich skorzystać.
Jakiś czas temu trafiłam na post zaniepokojonego rodzica, który ostrzegał na FB, że jeśli założysz dla swojego dziecka konto, to nie możesz bez zgody sądu opiekuńczego wypłacić z tego konta więcej, niż określoną kwotę [tutaj banki określają ją różnie – raz jest to 4.000 zł, raz 6.000 zł]. Piszący o tym rodzic był bardzo zły na takie rozwiązanie i przestrzegał przed zakładaniem dzieciom rachunków bankowych. Z kolei pod inną internetową dyskusją trafiłam na zdanie, że „dzieci przecież nie mają żadnej własności” i nie mogą mieć swojego telefonu, tabletu czy innych rzeczy…
W obu przypadkach byłam zaskoczona powszechnym brakiem wiedzy w zakresie prawa własności, przysługującego dzieciom i dlatego chciałam napisać więcej w tym zakresie.
Tak jak pisałam w poprzednim poście na ten temat [TUTAJ], prawo małego człowieka do życia bez przemocy jest jednym z najważniejszych i podstawowych praw dziecka. W dzisiejszym poście chciałam skupić się na prawie do życia bez przemocy w szkole. W tym zakresie artykuł 19. Konwencji o prawach dziecka stanowi wprost, że państwo – a także szkoła – ma obowiązek ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy fizycznej lub psychicznej, krzywdy albo zaniedbania, bądź złego traktowania […]
Moja przyjaciółka urodziła jakiś czas temu piękną córkę. Jako zawsze świetnie zorganizowana, poprosiła nie o zrobienie check-listy dla młodych rodziców. Takich, którzy dopiero co wyszli z noworodkami ze szpitala – z zaznaczeniem wszystkich formalności, jakich trzeba dopełnić jeszcze w czasie połogu.
A zatem – oto ona: (PRZED- I PO-) PORODOWA CHECK-LISTA!
Prawo małego człowieka do życia bez przemocy jest jednym z najważniejszych i podstawowych praw dziecka. Sformułowanie „przemoc” obejmuje zarówno przemoc fizyczną, jak i przemoc psychiczną, zaniedbanie czy wyzysk. Przed wszelkimi formami przemocy powinni je chronić dorośli otaczający dziecko, w tym rodzice czy nauczyciele, opiekunowie, pedagodzy szkolni i przedszkolni oraz cały aparat państwowy.
Połączenie dzieci i alkoholu już w pierwszym skojarzeniu budzi sprzeciw. W tym poście chciałam przyjrzeć się bliżej temu czy świat dziecka jest rzeczywiście wolny od trunków i napojów wyskokowych oraz temu w jaki sposób regulują tę relację przepisy prawa. Chciałam zastanowić się nad tym, jakie prawa ma mały człowiek w odniesieniu do picia – czy i kiedy oraz w jakich sytuacjach może sobie pozwolić na wypicie małego piwa, a także jak bardzo jego opiekunowie są za to odpowiedzialni.
Osoby, które znają mnie z mojej prospołecznej strony, wiedzą, że od ponad 4 lat współpracuję z poznańską Fundacją Matecznik. Ot, kiedyś zapisałam się do ich newslettera i pewnego dnia dostałam maila, a w nim informację, że Fundacja poszukuje prawników do udzielania porad młodym rodzicom. Byłam akurat w trzeciej ciąży, miałam czas i chciałam się w coś zaangażować. Z dziewczynami z Matecznika [pozdrawiam w tym miejscu Alicję i Anię!] od razu poczułyśmy do siebie „chemię” i jakoś poszło. Poza prowadzeniem warsztatów, które mają na celu zwiększenie świadomości prawnej u przyszłych rodziców i tworzeniem informatorów, przygotowuję też skargi dotyczące przebiegu porodów, podczas których naruszone zostały prawa pacjentek. To trudna praca. Każda taka sprawa pozostawia we mnie bliznę – szczególnie, że i mój trzeci poród był bardzo ciężki i w jego przebiegu zostało złamane mnóstwo moich praw. Jednak uważam, że to potrzebna praca, a każda skarga, każde pismo, każde napisanie czarno na białym, jakie prawa złamała dana lekarka, dany lekarz czy położna, ma znaczenie. Że każde takie pismo to ślad.
Rozpoczął się okres wakacyjny. Szkoły zamknięte, świadectwa rozdane, przerwy urlopowe w przedszkolach zaplanowane. Nadszedł czas odpoczynku i relaksu – w każdym razie… teoretycznie. Jest to czas, w którym warto głośno mówić o jednym z często bagatelizowanych praw małego człowieka – czyli o prawie do wypoczynku i do zabawy.
Wakacje zbliżają się wielkimi krokami. Każdy rodzic wie, że wyjazd z dziećmi to ogromny wysiłek logistyczny a także sporo niespodzianek. W tym poście chciałabym wskazać na kilka istotnych kwestii, o których warto pamiętać przed wyjazdem na urlop – w kraju i za granicą.
Mały Pacjent, o którego prawach przeczytacie w tym wpisie, to dziecko, czyli osoba niepełnoletnia poniżej 18. roku życia. Mały Pacjent ma prawo do korzystania z większości praw przysługujących dorosłym, czyli: prawa do świadczeń zdrowotnych, prawa do informacji o stanie zdrowia, informacji o proponowanych metodach leczenia, prawa do wyrażenia zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych, prawa do zachowania tajemnicy lekarskiej, prawa do poszanowania intymności i godności, prawa do dostępu do dokumentacji medycznej, prawa do poszanowania życia rodzinnego i prywatnego czy prawa do opieki duszpasterskiej. Jednak istnieją też pewne specyficzne uwarunkowania i prawa, których nie mają osoby dorosłe.
W czasie wojny prawa człowieka i prawa dziecka są łamane. To fakt. To jednak dorośli są odpowiedzialni za to, aby był pokój i aby dzieci nigdy nie uczestniczyły w wojnie. Tak, jak naszym obowiązkiem jest ochrona dzieci przed chorobami, wypadkami na drodze, przemocą czy zagrożeniami ze strony pedofili, tak samo jesteśmy odpowiedzialni za ochronę najmłodszych przed efektami eskalacji nienawiści, przed działaniami wojennymi, a przede wszystkim – przed ich uczestnictwem w wojnie.
Analizując wszelkie kwestie związane z prawami małego człowieka, musimy ustalić granicę, gdy dziecko zmienia się w dorosłego. Czy jest jedna taka granica? Określona data? Może urodziny?
Kiedy rozejrzymy się wśród znanych nam dzieci, z dużym prawdopodobieństwem okaże się, że znamy chociaż jedno dziecko z niepełnosprawnością. W Polsce, jak wynika ze statystyk publikowanych przez GUS, ok. 3% dzieci w wieku do 15 lat to dzieci z niepełnosprawnościami. A zatem: troje dzieci na 100 w Polsce zmaga się nie tylko z problemami dotyczącymi ogółu dzieci, ale także z dodatkowymi, wynikającymi z niepełnosprawności. Dzieci z niepełnosprawnościami są szczególnymi podmiotami praw. Niezbędna jest ich szczególna ochrona. […]
W ostatnich dniach trudno myśleć o czymkolwiek innym niż wojna. A jeśli komuś bliski jest los dzieci i zastanawia się nad prawami małego człowieka, to nie może nie zadawać sobie tego jednego pytania: jakie mają prawa małoletni, którzy aktualnie przekraczają polską granicę? A także: w jaki sposób te prawa zabezpieczyć?
Autoekspresja jest swobodną ekspresją myśli i uczuć, która dokonuje się przy pomocy werbalnych i niewerbalnych zachowań. Szczególnie dla starszych dzieci oraz młodzieży w okresie dojrzewania autoekspresja jest szczególnie istotna dla rozwoju.
Nie lubimy i nie chcemy myśleć o śmierci. Jednak czasem warto zastanowić się, jakie mogą być prawne konsekwencje śmierci: naszej, naszego małżonka czy partnera albo naszych rodziców. Jako prawniczka zawsze radzę moim klientom rozważyć choć przez chwilę, co stanie się w takiej sytuacji; przemyśleć, czy nie byłoby warto spisać testamentu, ustalić, kto jest ich spadkobiercą ustawowym, a kogo chcieliby zabezpieczyć w razie swojej śmierci. Pomyśleć o swoich dzieciach w aspekcie prawa dziecka do dziedziczenia.
Wśród praw dziecka i praw człowieka w ogólności, znajduje się prawo do tożsamości. Na pytanie „kim naprawdę jesteśmy?” odpowiadamy sobie całe życie. Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie sięgamy wgłąb siebie, szukamy jej w naszych doświadczeniach od samego dzieciństwa, ale także w charakterze naszych rodziców i dziadków, w ich doświadczeniach i przeżyciach, które w różny sposób nam przekazali.
Tak samo jak jestem zwolenniczką ślubów – jestem też zwolenniczką rozwodów. Nie widzę żadnego powodu, dla którego dwoje ludzi, którzy nie chcą być razem, nie łączy ich już żadna więź – mieli nadal żyć wspólnie. Każda instytucja jest dla ludzi, zaś w moim przekonaniu- stan prawny powinien odzwierciedlać stan faktyczny. Zatem dziś w ramach „kącika rodzica” chciałabym napisać kilka słów na temat instytucji rozwodu.
W kolejnym poście z tego cyklu chcę pochylić się nad tak trudnym, dotykającym wielu kwestii, nieoczywistym, a jednocześnie bardzo istotnym tematem, jak przemoc terapeutyczna, czyli przemoc stosowana w trakcie leczenia lub terapii pacjenta.
W ostatnim czasie kilkukrotnie odzywali się do mnie rodzice, zaniepokojeni tym, że ich dzieci mają utrudniony dostęp do korzystania z toalety w szkole, a nawet w przedszkolu. Postanowiłam więc przyjrzeć się bliżej temu, czy korzystanie z toalety jest prawem małego człowieka i temu, czy uczeń ma prawo skorzystać z toalety zawsze kiedy tego potrzebuje.
Już ponad rok temu Fundacja Matecznik przygotowała poradnik pt. „Gdy na macierzyństwo pada cień”. Brałam udział w przygotowywaniu go – wszystkie części „okiem prawnika” napisane są przeze mnie.
Bardzo chciałabym, aby jak najmniej osób miało potrzebę pobrania go i skorzystania, jednak jeśli ktoś znajdzie się w takiej sytuacji to w poradniku znajdzie dużo wsparcia, porad i praktycznych rozwiązań.