(PRZED- I PO-) PORODOWA CHECK-LISTA! 

Moja przyjaciółka urodziła jakiś czas temu piękną córkę. Jako zawsze świetnie zorganizowana, poprosiła nie o zrobienie check-listy dla młodych rodziców. Takich, którzy dopiero co wyszli z noworodkami ze szpitala – z zaznaczeniem wszystkich formalności, jakich trzeba dopełnić jeszcze w czasie połogu.

A zatem – oto ona: (PRZED- I PO-) PORODOWA CHECK-LISTA! 

PRZED PORODEM:

1. Należy [wypełniając np. w przychodni deklarację] wybrać położną środowiskową, która będzie sprawowała opiekę nad ciężarną w czasie ciąży i później będzie przychodziła po porodzie na wizyty patronażowe.
2. Jeśli nie jesteście małżeństwem, możecie udać się do Urzędu Stanu Cywilnego, aby ojciec dziecka uznał je w obecności matki dziecka. Trzeba mieć ze sobą paszport lub dowód osobisty. Dzięki temu w akcie urodzenia dziecka od początku będzie widoczny ojciec dziecka i nie będzie już tego trzeba robić po porodzie. Oświadczenie dotyczące uznania dziecka można złożyć aż do uzyskania przez dziecko pełnoletności. Jednak gdy dziecko ma ukończone 13 lat, wymagana jest również jego obecność.
3. Jednocześnie z oświadczeniem o ojcostwie, wybieracie nazwisko dla dziecka: może być to nazwisko matki, nazwisko ojca albo oba nazwiska połączone. Nazwisko może być maksymalnie dwuczłonowe. Małżonkowie składają analogiczne oświadczenie przy zawieraniu małżeństwa. Wszystkie dzieci pochodzące od tych dwojga rodziców będą musiały nosić to samo nazwisko [nie można zaplanować, że jedno dziecko będzie nosiło nazwisko matki, a drugie ojca].

PO PORODZIE

1. Musicie wybrać imiona dla dziecka – maksymalnie dwa. Pamiętajcie, że urzędnik może odmówić wpisania wybranego imienia, jeśli będzie ono podane w formie zdrobniałej albo będzie miało charakter obraźliwy lub nieprzyzwoity. Niezależnie od obywatelstwa i narodowości rodziców dziecka, wybrane imię lub imiona mogą być imionami obcymi. Można wybrać imię, które nie wskazuje na płeć dziecka, ale w powszechnym znaczeniu jest przypisane do danej płci.
2. W ciągu 21 dni od dnia urodzenia dziecka należy zgłosić – osobiście, listownie lub online – urodzenie do Urzędu Stanu Cywilnego. Oświadczacie wówczas o imionach dziecka. Może to zrobić matka dziecka lub ojciec [jeśli jest mężem matki lub jeśli przed porodem było złożone oświadczenie o uznaniu dziecka, o którym pisałam wyżej]. Wówczas nadawany jest także numer Pesel.
3. W ciągu 7 dni od dnia nadania numeru Pesel, dziecko należy zgłosić do ubezpieczenia jako członka rodziny. Jedno z rodziców zgłasza dziecko u pracodawcy lub zleceniodawcy, albo bezpośrednio w ZUS [druk ZUS-ZCNA]. Osoby do 18. roku życia mają co prawda prawo do darmowej opieki zdrowotnej – niezależnie od tego, czy są ubezpieczone, czy nie [zatem nikt nie odmówi leczenia dziecka, jeśli nie zgłosicie go do ubezpieczenia] – jednak zgodnie z prawem podlegają one obowiązkowi ubezpieczenia [więc formalnie muszą być do ubezpieczenia zgłoszone].
4. Jeśli chcemy skorzystać z opieki zdrowotnej na NFZ, musimy wybrać lekarza pediatrę POZ i wypełnić deklaracje wyboru lekarza dla dziecka. Numer Pesel można najczęściej uzupełnić później, jednak pierwsza wizyta u lekarza może odbyć się dopiero kolejnego dnia po złożeniu deklaracji. Pediatra powinien zobaczyć dziecko około 2 tygodni po porodzie.
5. 3 miesiące od dnia urodzenia dziecka należy złożyć wniosek o wypłatę 500+, jeśli chcemy otrzymać zasiłek od dnia narodzin.
6. Jeśli planujecie podróż zagraniczną, minimum na 30 dni przed wyróbcie dla dziecka dowód osobisty lub paszport – więcej informacji na ten temat znajdziecie w poście Prawa Małego Podróżnika.

URLOPY

1. W związku z urodzeniem się dziecka pracownik-ojciec ma 2 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem wynagrodzenia. Nie ma tutaj terminu na wykorzystanie tego urlopu okolicznościowego, jednak musi on być związany z urodzeniem się dziecka więc przyjmuje się maksymalnie 1-3 miesięcy [do oceny pracodawcy] czasu na zgłoszenie tego faktu w firmie.
2. W ciągu 21 dni od dnia porodu matka dziecka musi złożyć do pracodawcy lub do ZUS wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego zaraz po urlopie macierzyńskim. Wówczas też może zdecydować, czy chce otrzymywać 80% wynagrodzenia przez łączne 52 tygodni urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, czy też 100% przez pierwsze 26 tygodni i 60% przez kolejne 26 tygodni. 
3. Jeśli matka nie złoży w/w wniosku, urlop macierzyński przysługuje jej i tak automatycznie od dnia porodu, jednak zasiłek będzie wypłacany automatycznie w wysokości 100% wynagrodzenia przez pierwsze 26 tygodni i 60% przez kolejne 26 tygodni. Po upływie 21 dni od dnia porodu nie można już tego zmienić.
4. 21 dni przed momentem, gdy którekolwiek z rodziców chce zacząć korzystać z urlopu rodzicielskiego, należy złożyć wniosek do pracodawcy. Pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu rodzicielskiego. 
5. Także 21 dni przed planowanym powrotem do pracy z urlopu rodzicielskiego [nawet jeśli wcześniej deklarowaliśmy, że weźmiemy go w całości] musimy zgłosić ten zamiar pracodawcy. Pracodawca nie może natomiast żądać wcześniejszego powrotu z urlopu rodzicielskiego. Jeśli tuż po porodzie zadeklarujemy, że całość urlopu rodzicielskiego wykorzystamy zaraz po macierzyńskim, to możemy zmienić zdanie, ale drugi rodzic musi przejąć ten urlop w tym terminie. 
6. 7 dni przed planowanym skorzystaniem z urlopu ojcowskiego, pracownik-ojciec musi złożyć wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego.

ZASIŁKI OPIEKUŃCZE

1. Jeśli rodzice mają starsze dziecko, które nie uczęszcza do przedszkola ani żłobka i matka opiekuje się tym dzieckiem na co dzień, ojcu przysługuje zasiłek opiekuńczy (tzw. opieka nad zdrowym dzieckiem) w wysokości 80% wynagrodzenia. Należy złożyć wówczas odpowiedni wniosek (Z-15A), do którego należy załączyć zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku osobie, która na stałe opiekuje się dzieckiem (w tym przypadku matce), że taka osoba jest chora, leczy się w szpitalu lub w innej placówce albo z powodu porodu nie może opiekować się dzieckiem. Takie zaświadczenie może wystawić lekarz pierwszego kontaktu, ginekolog prowadzący ciążę albo szpital. Co więcej, całkowicie uzasadnionym wydaje się, że takie zaświadczenie może wystawić lekarz na cały lub przynajmniej większą część okresu połogu – jest to jednak oceniane w każdym przypadku osobno. Rodzice mają prawo łącznie do 60 dni rocznie zasiłku opiekuńczego na dzieci chore i zdrowe.
2. Jeśli rodzi się pierwsze dziecko, wówczas ojciec dziecka [niezależnie od tego czy jest w związku małżeńskim z matką dziecka, czy nie] może wziąć opiekę nad chorym dorosłym członkiem rodziny (max 14 dni), a również – gdy lekarz uzna to za uzasadnione stanem zdrowia matki – może otrzymać od lekarza internisty matki dziecka lub od ginekologa prowadzącego – zaświadczenie o niezdolności matki do opieki nad nowonarodzonym dzieckiem. Wówczas ojciec dziecka może otrzymać zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko na zasadach opisanych w poprzednim akapicie. 
3. Jeśli któreś z rodziców podlega dodatkowemu ubezpieczeniu grupowemu, warto zgłosić urodzenie dziecka, gdyż zazwyczaj przysługuje za to wypłata ubezpieczenia. Tu terminy są przewidziane w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia konkretnej firmy.

Mam nadzieję, że ta krótka check-lista pomoże Wam uporać się z tymi wszystkimi terminami i zadaniami, które trzeba wykonać pod koniec ciąży lub jeszcze w czasie trwania połogu!