<strong>Prawa ucznia</strong>  cz. IV

Prawa ucznia cz. IV

<strong>Prawa ucznia</strong>  cz. IV

Prawa ucznia cz. IV

Prawa uczniów opisałam w poprzednich postach tutaj, tutajtutaj. Dziś natomiast odpowiem Wam na pytanie: co zrobić jeśli Wasze prawa zostały naruszone.

W jaki sposób uczeń lub rodzic może dochodzić swoich praw?

Jako obywatele zarówno rodzice jak i uczniowie mają zapewnione przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej oraz kilka innych aktów prawnych prawo do składania skarg. Zgodnie z artykułem 227 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: kpa) – przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszanie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

Często, kiedy uświadamiany sobie, że jakaś instytucja narusza nasze prawa, chcemy napisać skargę albo zgłosić ten problem komuś, kto się nim zajmie. Ale tak naprawdę jak to zrobić? Jak to działa w praktyce?

Postaram się to opisać krok po kroku.

Rozwiązywanie problemu na poziomie szkoły

Przede wszystkim szkoła sama w sobie ma kompetencje do rozpatrywania skarg i wniosków jako pierwsza instancja. Warto zachować drogę „od dołu do góry”, bo czasem problemy są mniejszego kalibru niż nam się wydaje i można je rozwiązać rozmową, zamiast „nie strzelać z armaty do komara”.

W związku z tym, jeśli macie problem z innym dzieckiem w relacjach międzyludzkich dzieciaków albo z nauczycielem przedmiotowym, to najpierw zgłaszacie problem do wychowawcy klasy, a następnie np. do psychologa szkolnego.

Jeśli problem jest z wychowawcą albo z jakimiś ogólnoszkolnymi regulacjami (jak np. opłaty za szafki czy brak papieru w toalecie albo np. chcecie zawnioskować o ustawienie „różowego pudełka” w dziewczęcych toaletach) to organem właściwym jest dyrektor szkoły.

Warto przeczytać najpierw statut szkoły, gdyż winien on określać tryb składania skarg wewnątrzszkolny – w przypadku naruszenia praw ucznia powinien opisywać: sposób wnoszenia skarg (ustnie, pisemnie), czas, w jakim należy je złożyć, podmiot, do którego powinny być kierowane. Osobą rozpatrującą ostatecznie skargi w szkole powinien być dyrektor, gdyż sprawuje on nadzór nad zatrudnionymi w szkole nauczycielami oraz innymi pracownikami szkoły. Statut może przewidywać stopniowość rozpatrywania skarg.

Co do zasady jednak to właśnie dyrektor szkoły ma w swoich kompetencjach rozpatrywanie wszelkich skarg, a więc zgłaszamy problem dyrektorowi szkoły i czekamy na jego reakcję. Jeśli ta reakcja nie będzie dla nas satysfakcjonująca – możemy pisać skargę dalej.

Skarga na decyzję dyrektora szkoły

W tym miejscu jednak pojawiają się pewne schody, gdyż mamy kilka organów, do których możemy kierować skargę na decyzję czy zachowanie dyrektora szkoły.

Przede wszystkim istnieją tu dwa organy nadzoru: organ prowadzący szkołę, czyli burmistrz, prezydent miasta lub rada powiatu albo organ sprawujący nadzór pedagogiczny, czyli kurator oświaty. 

Od razu jednak Was uspokoję – nawet jeśli błędnie zaadresujecie skargę (np. złożycie ją po prostu w szkole) – to organ, który ją otrzymał, a nie jest właściwy do jej rozpatrzenia, obowiązany jest niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni, przekazać ją właściwemu organowi, zawiadamiając równocześnie o tym skarżącego, albo wskazać mu właściwy organ (co wynika z art. 231 kpa). Jedyne co stracicie, to trochę czasu.

Skarga do jednostki samorządu terytorialnego

Szkoła jest jednostką organizacyjną jednostki samorządu terytorialnego, kierowaną przez dyrektora. A zatem właściwym organem do rozpatrzenia skargi na dyrektora szkoły (kierownika jednostki organizacyjnej) jest rada gminy, która rozpatruje skargi na dyrektora szkoły w zakresie zaniedbań lub nienależytego wykonywania powierzonych mu zadań, naruszania praworządności lub interesów skarżącego, a także przewlekłości lub biurokratycznego załatwiania spraw.

W związku z tym skargi na np. opłaty związane z szafkami czy naruszenia praw człowieka kierujemy do właściwej jednostki samorządu terytorialnego (najczęściej to rada gminy).

Skarga do kuratora oświaty

Drugim organem rozpatrującym skargi jest kurator oświaty, który – w imieniu wojewody – wykonuje zadania i kompetencje w zakresie oświaty określone w ustawie i przepisach odrębnych na obszarze województwa, a w szczególności sprawuje nadzór pedagogiczny nad publicznymi i niepublicznymi przedszkolami, innymi formami wychowania przedszkolnego, szkołami, placówkami (…), które znajdują się na obszarze danego województwa.

A zatem wszystkie skargi dotyczące pedagogiki, nauki i oceniania kierujemy do kuratora oświaty.

Jak zgłosić skargę?

Najłatwiej pisemnie – wysyłając do odpowiedniego kuratorium (kuratorium jest jedno na województwo) lub jednostki (należy sprawdzić w statucie jakiej) albo telefonicznie czy mailowo (każde kuratorium ma na stronie www zakładkę „skargi i wnioski” i tam właściwe numery telefonu lub skrzynki mailowej oraz godziny urzędowania). Skargi nie mogą być anonimowe i takie nie są rozpatrywane, jednak w większości kuratoriów raz w miesiącu ze skarg anonimowych jest sporządzana notatka, która jest następnie zbiorczo omawiana z Kuratorem.

Jeśli decyzja kolejnej instancji Was nie zadowoli, to można walczyć dalej – odpowiednie pouczenie będzie się znajdowało na końcu decyzji.

Oczywiście, jeśli prawa ucznia są naruszane, może on się skontaktować z odpowiednim numerem zaufania dla dzieci i młodzieży albo z Rzecznikiem Praw Dziecka

źródła prawne:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U. 78, poz. 483

Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 roku, tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 735.

Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 roku, ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991 roku

Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku, tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 1327

Ustawa Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 roku, tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 1082

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *


Szanujemy Twoją prywatność

Nasza witryna wykorzystuje pliki cookies, aby dostosować funkcjonowanie całej strony do Twoich potrzeb oraz w celach statystycznych. Pliki cookies mogą być łączone z Twoimi danymi osobowymi. Korzystając z naszej witryny bez zmiany ustawień przeglądarki, „ciasteczka” będą zapisywane w pamięci urządzenia. Klikając „Zgadzam się”, wyrażasz zgodę na używanie przez nas plików cookies. Aby zmienić ich rodzaj, kliknij „wybór ustawień”.

Wybór ustawień
Zgadzam się

Ustawienia polityki prywatności

Niezbędne pliki cookies

Są to pliki cookies, potrzebne dla procesów uwierzytelniania, bezpieczeństwa, utrzymania preferencji użytkownika oraz zapewnienia funkcjonalności witryny. Nie mamy obowiązku uzyskać Twojej zgody w związku z plikami cookie, które są absolutnie niezbędne.

Akceptuje wybrane
Zgadzam się